16-400 Suwałki, ul. Teofila Noniewicza 85c/17 668 848 668 l.saladonis@rach-mistrz.pl

Obowiązek płacenia ZUS za Ukraińca zatrudnionego w polskiej firmie zależy od miejsca świadczenia pracy

Nie trzeba płacić w ZUS składek za pracownika zatrudnionego przez polskiego pracodawcę, gdy pracę wykonuje obywatel ukraiński na terenie Ukrainy. 
Taki wniosek wynika z indywidualnej interpretacji wydanej przez ZUS 14 października 2025 r. (znak: DI/100000/43/871/2025).
W stanie faktycznym, który oceniał ZUS, przedsiębiorca miał wątpliwości odnośnie podlegania obowiązkowi ubezpieczeń społecznych przez cudzoziemca z Ukrainy w przypadku, gdy wykonuje on pracę na terytorium Ukrainy.
Podstawa wymiaru składek – stosunek pracy  
Z przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 18 ust. 1) wynika, że:
  • katalog tytułów, z których wynika obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, jest zamknięty (art. 6), a wśród nich jest stosunek pracy,
  • pracownicy podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu,
  • podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ww. ubezpieczonych stanowi, co do zasady, przychód (z zastrzeżeniami wskazanymi w przepisach).
Przepisy szczególne dotyczące ubezpieczeń społecznych w relacji Polska – Ukraina  
Rozpatrując obowiązek ubezpieczeń społecznych Ukraińca zatrudnionego przez polską firmę trzeba mieć na uwadze:
  • umowę międzynarodową, tj. umowę między RP a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym sporządzoną w Kijowie 18 maja 2012 r.,
  • porozumienie administracyjne w sprawie stosowania ww. umowy (Dz.U. z 25 listopada 2013 r., poz. 1375).
Akty te regulują kwestie związane z ustaleniem i stosowaniem ustawodawstwa właściwego w zakresie zabezpieczenia społecznego.
W art. 6 ww. umowy przewidziano, że osoba, do której stosuje się tę umowę, podlega ustawodawstwu tej umawiającej się strony, na której terytorium wykonuje pracę.
Stanowisko ZUS 
W ramach analizy ZUS m.in.:
  • powołał się na ww. przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz przepisy międzynarodowe,
  • wskazał, że ww. ustawa w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym nie posługuje się kryterium obywatelstwa, miejsca zamieszkania czy pobytu,
  • podał, że obowiązkiem ubezpieczeń społecznych objęci są cudzoziemcy, jeżeli wynika to z formy zawartej umowy i o ile spełniają warunki do podlegania ubezpieczeniom,
  • podkreślił, że gdy polski podmiot zatrudnia pracowników i w umowie określono miejsce wykonywania pracy na terenie Polski, to w odniesieniu do tych osób zaistnieje obowiązek ubezpieczeń społecznych,
  • dodał, że nie podlegają ubezpieczeniom społecznym w Polsce pracownicy – także cudzoziemcy – którzy mieszkają na stałe za granicą w państwie trzecim, gdy zostaną zatrudnieni przez pracodawcę prowadzącego działalność na terenie Polski, jeśli miejsce pracy w umowie określono poza terytorium Polski.
Finalnie ZUS przyjął, że w przypadku zawarcia przez polskiego pracodawcę umowy o pracę, w której jako miejsce jej realizacji określono państwo trzecie (Ukraina) i gdzie właściwym w zakresie ubezpieczenia społecznego będzie ustawodawstwo ukraińskie, pracownik nie będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym w Polsce, a polski przedsiębiorca nie będzie opłacał składek od wynagrodzenia, które uzyskuje ten pracownik na Ukrainie.
Podstawa prawna: