Ustawa z 16 czerwca 2023 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadza główne zmiany w zakresie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur. Warto jednak zwrócić uwagę również na inne zmiany, które będą miały znaczenie dla podatników – przede wszystkim w zakresie faktur zaliczkowych. Obecnie częstą praktyką jest wystawianie faktur zaliczkowych przed wykonaniem usługi albo dostarczeniem towarów, natomiast po zakończeniu usługi lub dostawy towarów wystawianie faktury końcowej. Zmiany wprowadzane „ustawą o KSeF” (w potocznym brzmieniu) mają w założeniu uprościć takie postępowanie.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 4, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów i świadczenia usług, z wyjątkiem sytuacji, gdy zapłata dotyczy:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług (czyli m.in. usług najmu czy stałej obsługi prawnej i biurowej),
3) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b, tj. w momencie zaakceptowania płatności (w przypadku, gdy podatnik ułatwia poprzez użycie interfejsu elektronicznego sprzedaż na odległość towarów importowanych, a także dokonanie na terytorium UE wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na odległość lub dostawy towarów na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem).
Dodane powyższą ustawą przepisy wskazują, że podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w ust. 1 pkt 4 (czyli faktury dokumentującej otrzymanie zaliczki), jeżeli całość lub część zapłaty, o której mowa w tym przepisie otrzymał w tym miesiącu, w którym dokonał czynności, na poczet których otrzymał całość lub część tej zapłaty. Wyjątkiem od stosowania powyższego przepisu będzie sytuacja, w której termin wystawienia faktury jest określony w sposób szczególny, przykładowo:
w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych – nie później niż 30. dnia od dnia wykonania usług;
w przypadku dostawy książek drukowanych – nie później niż 60. dnia od dnia wydania towarów;
w przypadku dostaw energii elektrycznej, cieplnej, świadczenia usług telekomunikacyjnych, najmu, dzierżawy, stałej obsługi prawnej i biurowej – nie później niż z upływem terminu płatności.
Ważne: Jeśli podatnik skorzysta z możliwości niewystawiania faktury zaliczkowej w przypadku, gdy całość lub część zapłaty zostanie otrzymana w tym samym miesiącu, w którym dokonał czynności na poczet których otrzymał całość lub część zapłaty, wówczas wystawiona przez niego po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi faktura powinna zawierać datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi i datę otrzymania zapłaty otrzymanej przed tymi zdarzeniami, jeśli data zapłaty jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.
Ustawa zmieniająca w zakresie wystawiania faktur zaliczkowych dostosowuje również obecne brzmienie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do mającego wejść w życie Krajowego Systemu e-Faktur. Dotychczas przepisy ustawy o VAT zakładały, że jeśli faktura zaliczkowa nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi powinna dodatkowo zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. Od momentu rozpoczęcia obowiązywania przepisów o KSeF (tj. od 1 lipca 2024 r.) faktura końcowa będzie musiała zawierać numery identyfikujące w Krajowym Systemie e-Faktur faktury wystawione przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi, a w przypadku faktur innych niż faktury ustrukturyzowane – numery tych faktur. W przypadku natomiast, gdy wystawiona zostanie więcej niż jedna faktura dokumentująca otrzymanie części zapłaty, a faktury te łącznie obejmują całą zapłatę, ostatnia z tych faktur będzie musiała zawierać również numery identyfikujące poprzednie faktury w Krajowym Systemie e-Faktur, a w przypadku faktur innych niż ustrukturyzowane – numery poprzednich faktur (art. 106f ust. 3 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług).
Powyższe zmiany wchodzą w życie od 1 września 2023 r. Warto zwrócić na nie uwagę, mogą one bowiem uprościć fakturowanie w przypadku płatności zaliczkowych, oraz zmniejszyć ilość wystawianych dokumentów w firmie.
Podstawa prawna:
art. 1 pkt 8-10 ustawy z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 1598 ze zm.)
art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.)