Od 1 stycznia 2024 roku podatników czekają zmiany w zakresie amortyzacji budynków i budowli niemieszkalnych, a konkretnie jej okresu. Podatnik będzie miał możliwość skrócić ten okres z obecnych 40 lat do 5 lub 10 lat, w zależności od poziomu bezrobocia w powiecie. Będzie to możliwe poprzez zastosowanie indywidualnych stawek amortyzacyjnych do określonych w ustawie środków trwałych.
Ustawa z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadza zmiany w odpowiednio art. 22j oraz art. 16j poprzez dodanie ustępów, zgodnie z którymi podatnicy będący mikroprzedsiębiorcami, małymi lub średnimi przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców mogą indywidualne ustalić stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, zaliczonymi do grupy 1 i 2 Klasyfikacji, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych danego podatnika.
Indywidualne stawki amortyzacji – podstawowe warunki
Co istotne, by móc skorzystać z indywidualnych stawek amortyzacji dla środków trwałych określonych powyżej, określony środek trwały musi znajdować się na obszarze gminy spełniającej dwa warunki:
- zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz
- w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100 proc. wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.
Spełnienie powyższych warunków (zarówno w odniesieniu do środka trwałego, jak i do gminy) ustala się na miesiąc, w którym wystąpiło jedno z poniższych zdarzeń:
- uprawomocniła się decyzja o pozwoleniu na budowę;
- upłynął termin na wniesienie sprzeciwy wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydano zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu;
- środek trwały został po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – w przypadku gdy budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.
Dwa nowe okresy amortyzacji
W myśl nowych przepisów można wyróżnić dwa nowe okresy amortyzacji dla środków trwałych. Pierwszym z nich jest okres nie krótszy niż 10 lat – w przypadku, gdy środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi od 120 proc. do 170 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz okres nie krótszy niż 5 lat – w przypadku, gdy przeciętna stopa bezrobocia określona powyżej wynosi ponad 170 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. Dodatkowo, przepisy precyzują, co należy rozumieć przez przeciętną stopę bezrobocia w powiecie i w kraju oraz wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie o wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.
Przepisy powyższe będą miały zastosowanie do określonych środków trwałych, w przypadku których po 31 grudnia 2023 r. nastąpiło uprawomocnienie się decyzji o pozwoleniu na budowę, upłynął termin na wniesienie sprzeciwy wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydanie zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwy, albo nastąpiło wprowadzenie po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia. Oznacza to, że znowelizowane przepisy nie będą miały zastosowania m.in. do środków trwałych, już znajdujących się w ewidencji podatnika oraz przez niego użytkowanych.
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, zmiany mają na celu wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorców prowadzących działalność w gminach o wysokim wskaźniku bezrobocia, będących jednocześnie gminami o niskim dochodzie w przeliczeniu na mieszkańca. Zdaniem projektodawców, będzie to atrakcyjna zachęta dla inwestorów do tworzenia nowych miejsc pracy na obszarach o wysokim stopniu bezrobocia, co znacząco przyczyni się do rozwoju tych obszarów. Jednocześnie skierowanie przepisów do podatników, którzy we własnym zakresie wytwarzają środki trwałe ma również wyeliminować możliwość objęcia regulacjami już istniejących budynków (budowli), tak by wspierać nowe inwestycje.
Podstawa prawna:
