Zasady korzystania z ulgi na start w ZUS

Osoba, która podejmuje prowadzenie działalności gospodarczej, staje się równocześnie tzw. płatnikiem składek. Zgodnie z postanowieniami art. 6 ust. 3 pkt 3 ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, integralną częścią wniosku o wpis do CEIDG jest żądanie zgłoszenia płatnika składek w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgłoszenie jako płatnik składek

Płatnikiem składek jest między innymi pracodawca – w stosunku do swoich pracowników czy sam przedsiębiorca, jako osoba zobowiązana do opłacenia składek na własne ubezpieczenia zdrowotne, a niekiedy także społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. I takie zgłoszenie przedsiębiorcy, jako płatnika składek odbywa się zgodnie z tzw. zasadą jednego okienka, czyli nie musi on podejmować żadnych innych kroków, by uzyskać taki status.

Ulga na start dla przedsiębiorcy

Inaczej jest w odniesieniu do samego zgłoszenia przedsiębiorcy jako osoby ubezpieczonej. Musi on złożyć należne zgłoszenia do ubezpieczeń. To, jakie one powinny być i jakimi ubezpieczeniami przedsiębiorca ten powinien zostać objęty – zależy od okoliczności konkretnej sprawy.

Zgodnie z przepisami ustawy Prawo przedsiębiorców (art. 18 ust. 1), przedsiębiorca indywidualny, który rozpoczyna działalność gospodarczą po raz pierwszy lub podejmuje ją ponownie po co najmniej 60 miesiącach od zakończenia, lub zawieszenia poprzedniej działalności, nie będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres sześciu miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności. Warunkiem jest również to, że przedsiębiorca nie wykonywał wcześniej tej samej działalności na rzecz byłego pracodawcy, dla którego pracował w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy w bieżącym, lub poprzednim roku kalendarzowym.

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne

Przedsiębiorca, który ma prawo do ulgi na start, musi obowiązkowo być objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz co do zasady – z trzema wyjątkami – opłacać składkę zdrowotną. Wynika to z art. 66 ust. 1 pkt 1a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej opłacanych ze środków publicznych, zgodnie z którym obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca, który ma prawo do ulgi na start, składa zgłoszenie na dokumencie ZUS ZZA z kodem ubezpieczenia zaczynającym się od 0540. Może to uczynić na etapie składania wniosku o wpis działalności do CEIDG albo później (w terminie siedmiu dni od daty wskazanej jako data rozpoczęcia działalności) – poprzez zmianę wpisu w CEIDG, platformę PUE ZUS, bezpośrednio lub listownie w placówce ZUS.

Zwolnienie z płacenia składek ZUS w okresie ulgi na start

Warto wiedzieć, że niekiedy składka na ubezpieczenie zdrowotne nie musi być opłacana. Będzie tak w sytuacjach, o których mowa w art. 82 ust. 8, 9 i 9a ustawy zdrowotnej, czyli gdy przedsiębiorcą jest: 

• emeryt lub rencista, którego świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz jego przychody z działalności nie przekraczają miesięcznie 50 proc. kwoty najmniejszej emerytury, 
• osoba zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, której przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury, 
• osoba pobierająca zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego. 

Suma najniższej emerytury jest waloryzowana co roku. Obecnie, od 1 marca 2022 roku wynosi ona 1338,44 zł brutto. Świadczenie rodzicielskie, to tzw. kosiniakowe, wynoszące od 2016 r. 1000 zł.

Zawieszenie działalności a ulga na start

Jeśli w trakcie ulgi na start działalność zostanie zawieszona – nie przedłuża się ona o okres zawieszenia.

Przykład: Pan Adam rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 2 czerwca 2022 r. Ma prawo do ulgi na start, która przysługuje mu od 3 czerwca do 31 grudnia 2022 r. Zawiesił działalność na okres 1-31 sierpnia 2022 r. Ulga na start nie przedłuża się do 31 stycznia 2023 r, ale kończy tak, jakby zawieszenia nie było, czyli 31 grudnia 2022 r.

Możliwość rezygnacji z ulgi na start

Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może zrezygnować z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, czyli z ulgi na start, przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Może tak być w przypadku, gdy zależy mu na tym, by mieć ubezpieczenie społeczne (jednocześnie nabywać staż emerytalno-rentowy) i ewentualnie być objętym ubezpieczeniem chorobowym. Rezygnacji tej można dokonać zarówno od samego początku prowadzenia działalności, jak i w każdym dniu okresu, w którym przysługuje ulga na start.

Podsumowanie

Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze miesiące działalności to istotna kwestia dla przedsiębiorców. Ulga na start w ZUS stanowi wsparcie finansowe i umożliwia obniżenie kosztów na ubezpieczenia społeczne. Warto pamiętać o konieczności zgłoszenia jako płatnik składek oraz spełnieniu warunków, takich jak rozpoczęcie działalności po raz pierwszy lub po okresie 60 miesięcy od ostatniego zawieszenia. Możliwość skorzystania z ulgi na start to szansa na łagodne rozpoczęcie działalności gospodarczej.