Wspólność majątkowa małżeńska oznacza, że prawie wszystkie przedmioty majątkowe, które zostaną nabyte w trakcie małżeństwa, są wspólne – „prawie”, istnieje bowiem katalog przedmiotów, których nabycie nawet w trakcie trwania małżeństwa nie powoduje, że stają się one własnością wspólną. Przeciwieństwem wspólności jest ustrój rozdzielności majątkowej, gdzie przedmioty nabyte w trakcie trwania małżeństwa stanowią majątek odrębny każdego z małżonków. Wątpliwości mogą się jednak pojawić, w sytuacji gdy małżonkowie, mimo rozdzielności majątkowej, posiadają wspólne konto, z którego dokonują wypłat. Jak pod kątem podatkowym traktować takie zdarzenia?
W jednej z ostatnich interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej pojawił się ciekawy stan faktyczny w tym zakresie. Z wnioskiem o wydanie interpretacji zwróciła się kobieta, która od 2019 roku pozostawała z mężem w rozdzielności majątkowej, jednak cały czas posiadając ten sam, wspólny rachunek bankowy. Na ten rachunek teściowa wnioskodawczyni wpłaciła środki pieniężne tytułem darowizny dla syna. Wykorzystując m.in. otrzymane przez męża pieniądze, podatniczka w 2020 roku zakupiła mieszkanie do majątku odrębnego. Podkreśliła ona również we wniosku o interpretację, że nie zawierała z mężem żadnej umowy dotyczącej wypłaconych środków, lecz uzyskała jego ustne przyzwolenie na wykorzystanie otrzymanych przez niego pieniędzy.
Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy w zaistniałym stanie faktycznym, wykorzystanie pieniędzy stanowiących własność męża, ale znajdujących się na wspólnym rachunku bankowym, powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Jej zdaniem taki obowiązek nie powstanie, ponieważ na podstawie umowy z bankiem oboje małżonkowie są uprawnieni do dysponowania pieniędzmi z rachunku bankowego. Ponadto podkreśliła, że takie zdarzenie nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn do momentu złożenia przez darczyńcę (męża) oświadczenia w formie aktu notarialnego lub zawarcia umowy darowizny między małżonkami albo nieznajdowania się na wspólnym koncie bankowym danej kwoty w momencie rzeczywistej chęci wypłaty tych środków przez męża.
Dyrektor KIS zajął jednak inne stanowisko, tym samym nie zgadzając się z twierdzeniami wnioskodawczyni. Przede wszystkim organ wskazał, odnosząc się do twierdzeń dotyczących własności pieniędzy na rachunku bankowym, że z tytułu bycia współposiadaczem konta przysługują wnioskodawczyni pewne prawa związane ze środkami pieniężnymi znajdującymi się na wspólnym koncie. Z racji bycia współposiadaczem rachunku może ona rozporządzać środkami na nim zgromadzonymi, ale nie jako właściciel, tylko jako posiadacz. Posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza o własności środków znajdujących się na nim.
Wypłata ze wspólnego konta to darowizna?
Dalej organ wskazał, że w zaistniałym stanie faktycznym należy uznać, że doszło do darowizny, jako że sama wnioskodawczyni wskazała, że wykorzystanie środków znajdujących się na rachunku bankowym, a które stanowiły majątek osobisty jej męża, nastąpiło na podstawie ustnego przyzwolenia małżonka – co w myśl przepisów kodeksu cywilnego stanowiło darowiznę w formie ustnej. To oznacza, że środki należące do męża znajdujące się na wspólnym koncie, stały się własnością wnioskodawczyni. Z przepisów kodeksu cywilnego wynika również, że zawarcie umowy darowizny w formie ustnej nie powoduje jej nieważności. Darowizna taka bowiem staje się ważna w chwili, gdy przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, tj. gdy darczyńca przekaże obdarowanemu obiecaną rzecz – w tym wypadku były to środki pieniężne, za które wnioskodawczyni kupiła nieruchomość do majątku osobistego. Zatem z tego tytułu po stronie podatniczki powstał obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.
Jednocześnie organ wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy nabyciu w drodze darowizny na podstawie umowy zawartej w formie ustnej, obowiązek podatkowy powstaje z chwilę spełnienia przyrzeczonego świadczenia. W tym przypadku za tą chwilę uznaje się moment wypłaty środków pieniężnych ze wspólnego konta pochodzących z darowizny od męża.
Zwolnienie z podatku tylko po zgłoszeniu darowizny
Dyrektor KIS podkreślił również w wydanej interpretacji, że podatniczka miała możliwość zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn w przypadku, gdyby złożyła zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych w ustawowym terminie sześciu miesięcy. Ponieważ jednak termin do złożenia zgłoszenia nie został zachowany, powstanie u wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku z tytułu otrzymanej darowizny.
(Interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2023 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4015.154.2023.4.ASZ)
Podstawa prawna:
