W związku z przekształceniem jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie wystąpi obowiązek dokonania zmiany proporcji ustalonej przed przekształceniem na podstawie zasad określonych w art. 90 ust. 3-10 ustawy o VAT.

Ogólne zasady odliczenia podatku naliczonego

W przypadku prawa do odliczenia podatku naliczonego obowiązkiem podatnika w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi te wydatki są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną. Brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności zwolnionych od podatku.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika.

Ważne! Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Jednocześnie z tej zasady wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe – tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (lub usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku.

Odliczenie VAT według proporcji

Gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (czynności opodatkowane) oraz związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje (czynności zwolnione) – podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku naliczonego według określonej proporcji.

Proporcja z art. 90 ust. 3–10 ustawy o VAT dotyczy odliczenia częściowego VAT – czyli takiej sytuacji, w której podatnik prowadzi zarówno działalność opodatkowaną VAT, jak i działalność zwolnioną z VAT i używa tych samych towarów/usług do obu rodzajów działalności.

Aby rozdzielić, ile VAT można odliczyć, a ile nie, stosuje się właśnie proporcję, którą oblicza się jako udział rocznego obrotu z działalności opodatkowanej VAT w całkowitym obrocie (opodatkowanym + zwolnionym).

Proporcja = (obrót opodatkowany : obrót ogółem) x 100

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Określone wyłączenia

Do obrotu nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych – używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

Do obrotu nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych oraz określonych ustawowo usług zwolnionych, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Proporcja wyliczona szacunkowo

Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli odpowiednio obrotu, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo.

Ważne! Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji JPK.

Podatnicy czynią tak odpowiednio, gdy uznają, że w odniesieniu do nich kwota obrotu, o której mowa, byłaby niereprezentatywna.

W przypadku gdy proporcja:

przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10 000 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%,
nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Co z ustaloną proporcją w przypadku przekształcenia

Potwierdzenie braku obowiązku dokonania zmiany proporcji (ustalonej według powyższych zasad) w związku z przekształceniem jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością znajdziemy w interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wydanej 18 lipca 2025 r., znak: 0114-KDIP4-2.4012.302.2025.4.AA.

We wniosku o interpretację przedsiębiorca wskazał, że powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowa spółka z o.o. będzie kontynuowała działalność prowadzoną w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, w tym będzie kontynuowała realizację usług rozpoczętych jeszcze przed przekształceniem. Spółka będzie zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.

Sukcesja podatkowa

Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych.

Zatem zobowiązania podatkowe nie są objęte ww. sukcesją podatkową. Jednoosobowa spółka z o.o. stanie się sukcesorem przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w zakresie praw, w tym prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego. Nie wystąpi obowiązek zmiany ustalonej proporcji przy rozliczeniach VAT naliczonego.

Podstawa prawna:

VAT: skutki przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę z o.o.

Polecane