Przepisy dotyczące urlopu opiekuńczego uległy znaczącym zmianom w wyniku nowelizacji kodeksu pracy, która weszła w życie 26 kwietnia 2023 roku. Nowe przepisy przynoszą wiele modyfikacji oraz wprowadzają całkowicie nowe zasady dotyczące uprawnień pracowniczych. Jednym z kluczowych punktów jest urlop opiekuńczy, który może być udzielony na wniosek pracownika w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny, lub osobie zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. W artykule omówimy szczegóły dotyczące tego rodzaju urlopu oraz wprowadzone zmiany.
Wymiar urlopu opiekuńczego
Nowa regulacja określa, że pracownikowi przysługuje pięciodniowy urlop opiekuńczy w ciągu roku kalendarzowego. Warto zaznaczyć, że urlop ten jest okresem niepłatnym, jednak w pełni zaliczanym do okresów, od których zależą uprawnienia pracownicze. Oznacza to, że mimo braku wynagrodzenia, urlop opiekuńczy ma wpływ na prawa pracownicze.
Warunki uzyskania urlopu opiekuńczego
Wnioskując o udzielenie urlopu opiekuńczego, pracownik nie będzie musiał przedstawiać dowodów potwierdzających sytuację zdrowotną osoby, na rzecz której chce zapewnić opiekę lub wsparcie. Nowe przepisy nie precyzują dokładnie, co należy rozumieć przez „poważne względy medyczne”, ale odnoszą się one do sytuacji zdrowotnych, takich jak choroba lub skutki wypadku, a także sytuacji powiązanych ze zdrowiem, na przykład niezbędnej pomocy po zabiegu medycznym. Drobnym dolegliwościom zdrowotnym, takim jak przeziębienie, nie można przypisać kategorii „poważnych względów medycznych”.
Podmioty objęte urlopem opiekuńczym
Urlop opiekuńczy może być udzielony w celu opieki lub wsparcia członkom rodziny oraz osobom zamieszkującym w tym samym gospodarstwie domowym. Członkowie rodziny, w tym syn, córka, matka, ojciec lub małżonek, nie muszą spełniać dodatkowych warunków, takich jak wspólne zamieszkiwanie. W przypadku osób zamieszkujących w tym samym gospodarstwie domowym istotne jest jedynie fakt, że faktycznie wspólnie zamieszkują.
Zasady udzielania urlopu opiekuńczego
Pracownik ma prawo skorzystać z urlopu opiekuńczego poprzez złożenie wniosku w formie papierowej lub elektronicznej z co najmniej jednodniowym wyprzedzeniem. Warto pamiętać, że okres urlopu opiekuńczego jest wliczany do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Oznacza to, że czas spędzony na urlopie opiekuńczym będzie uwzględniany przy obliczaniu praw, takich jak okres wypowiedzenia czy wymiar urlopu w kolejnych latach.
Wymiar czasu pracy podczas urlopu opiekuńczego
Nowe przepisy nie wprowadzają ograniczeń dotyczących wymiaru czasu pracy podczas urlopu opiekuńczego. Oznacza to, że pracownik zachowuje dotychczasowe warunki zatrudnienia i nie ma konieczności zmniejszenia etatu czy wprowadzenia innych zmian w harmonogramie pracy.
