Podatnik, w tym również rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, osiągający przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie może stosować metodę kasową rozliczania przychodów.
Wybór metody jest możliwy, jeśli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
- przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 000 000 zł (w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się również przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę),
- w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnik nie prowadzi ksiąg rachunkowych,
- podatnik złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów, w terminie do 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpi w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego.
Uwaga: Z metody kasowego rozliczenia PIT mogą skorzystać przedsiębiorcy prowadzący samodzielnie jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowym, na zasadach IP BOX, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Wskazówka: Dokonany wybór metody kasowej rozliczania przychodów dotyczy również lat następnych, chyba, że podatnik w terminie do 20 lutego roku podatkowego zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z metody kasowej rozliczania przychodów.
Ważne: Podatnik kontynuujący działalność gospodarczą, który w 2025 r. chce stosować metodę kasową rozliczania przychodów, zobowiązany jest do 20 lutego 2025 r. złożyć, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego na piśmie oświadczenie o wyborze tej metody.
Data powstania przychodu
W przypadku metody kasowej rozliczania przychodów za datę powstania przychodu uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień:
- upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo
- likwidacji działalności gospodarczej.
Przez uregulowanie należności należy rozumieć również:
- częściowe uregulowanie należności,
- wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.
Uwaga: Metoda kasowa rozliczania przychodów ma zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:
- wynikają z transakcji między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców oraz
- są udokumentowane terminowo wystawionymi fakturami.
Metoda kasowa na przełomie lat
Jeżeli faktura została wystawiona w roku podatkowym, w którym podatnik stosował metodę kasową rozliczania przychodów, a uregulowanie należności nastąpiło w roku podatkowym, w którym podatnik nie stosuje tej metody, do ustalenia daty powstania przychodu wynikającego z tej faktury podatnik przyjmuje zasady ustalania tej daty stosowane w roku podatkowym, w którym faktura została wystawiona.
Jeżeli faktura została wystawiona w roku podatkowym, w którym podatnik nie stosował metody kasowej rozliczania przychodów, a uregulowanie należności nastąpiło w roku podatkowym, w którym podatnik stosuje tę metodę, do ustalenia daty powstania przychodu wynikającego z tej faktury podatnik przyjmuje zasady ustalania tej daty stosowane w roku podatkowym, w którym faktura została wystawiona.
Koszty a metoda kasowa rozliczania przychodów
Koszty uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych, poniesione w roku podatkowym, w którym podatnik stosuje metodę kasową są potrącane w roku podatkowym, w którym zostało uregulowane zobowiązanie, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu.
Jeżeli uregulowanie zobowiązania następuje po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej albo zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym lub w ustawie o podatku tonażowym, koszty uzyskania przychodów są potrącane w ostatnim okresie rozliczeniowym przed likwidacją pozarolniczej działalności gospodarczej lub zmianą formy opodatkowania.
Wyłączenie stosowania metody
Metoda kasowa rozliczania przychodów nie ma zastosowania do przychodów wynikających z transakcji między podatnikiem a:
- podmiotem powiązanym (gdzie wielkość udziałów lub określonych ustawowo praw wynosi co najmniej 5 proc.),
- podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosujących szkodliwą konkurencję podatkową lub zagranicznym zakładem położonym na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Metoda kasowa rozliczania przychodów nie ma zastosowania do przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Uwaga: W przypadku wyboru metody kasowej rozliczania przychodów podatnik jest obowiązany stosować tę metodę przez cały rok podatkowy. Jeżeli przedsiębiorca w roku podatkowym, w którym stosował metodę kasową rozliczania przychodów zmarł, przedsiębiorstwo w spadku będzie zobowiązane stosować tę metodę do końca tego roku podatkowego.
Ewidencje w metodzie kasowej
Podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową. Ewidencja ta zawiera datę wystawienia faktury, numer faktury, kwotę należności wynikającą z faktury oraz datę uregulowania należności. Przedsiębiorstwo w spadku kontynuuje po zmarłym przedsiębiorcy prowadzenie ewidencji faktur.
Podstawa prawna:
